Cumhuriyet Barosu, Green Legal Impact, Lawyers4Future, ClientEarth, Hümanist Birlik ve Temel Haklar ve Demokrasi Komitesi'nin Ortak Bildirisi:
Tüm geçim kaynaklarımızın korunmasını talep eden ve bize hukuka ve adalete uymamızı hatırlatan bir iklim hareketine devletin yanıtı baskı politikaları olmamalıdır.
Baskı politikaları yerine iklim koruması: "Son Jenerasyon" söz konusu olduğunda da orantılılık ilkesi geçerlidir!
StGB § 129'a göre "suç örgütü kurmak" suçlamasıyla, iklim koruma hedeflerine uyum sağlayarak anayasal ve uluslararası meşru bir kaygı güden şiddet içermeyen iklim protestolarına karşı kolluk kuvvetleri ağır top atışları yapıyor. Bu suçlamanın haklı çıkardığı temel haklara yönelik geniş kapsamlı ihlaller göz önüne alındığında, Neuruppin savcılığının "Son Nesil" hareketinden kişilere karşı Ceza Kanunu'nun 129. Maddesi uyarınca yürüttüğü soruşturmaların orantısız olduğunu düşünüyoruz.
"Son Nesil" hareketinin üyelerine yönelik cezai kovuşturma yeni bir düzeye ulaştı. 13 Aralık 2022 Salı günü 11 evde arama yapıldı ve cep telefonlarına, dizüstü bilgisayarlara ve posterlere el konuldu. Suçlama, StGB § 129 Paragraf 1 StGB'ye göre "suç örgütü kurmak", ayrıca kamu hizmetlerini aksatma (StGB 316b Bölümü), izinsiz giriş (StGB 123. Bölüm) ve zorlamadır (StGB 240 Bölümü). Basında çıkan haberlere göre, Schwedt'teki PCK rafinerisinde Mayıs ayından bu yana vanaların kapatıldığı ve petrol akışının kısa süreliğine kesildiğinin söylendiği birkaç protestonun ardından sekiz federal eyalette toplam 34 şüpheli hakkında soruşturma başlatıldı.
Ev aramalarından iki hafta önce, bazı devlet bakanları içişleri bakanları konferansında Ceza Kanunu'nun 129. Maddesi uyarınca soruşturma yapılması çağrısında bulunmuştu.
"Suç örgütü kurulduğuna" dair ilk şüpheler şimdiden sorgulanmalı
Aşağıda imzası bulunan kurumlar olarak, bu yaklaşımı, bir suç örgütünün kurulduğuna dair ilk şüphelerin varlığı olarak belirlenmesini dahi şüpheli gördüğümüz için eleştiriyoruz. Suç, bir grubun kamu güvenliği için önemli bir tehdit oluşturan ciddi suçlar işlemeye niyetli olduğunu varsayar. Bu suç tanımının, "Son Jenerasyon"un bugüne kadarki en önemli protesto biçimleri olan sokaklara, tablolara ve havaalanlarına yapıştırılması açısından geçerli değil. Oturma eylemlerinin ve diğer sivil itaatsizlik biçimlerinin suç teşkil edip etmediği sorgulanabilir - mahkemeler ve savcılar kısa süre önce kınanabilirlik ve iklim acil durumu gibi açık uçlu yasal soruları, bunları farklı şekilde gerekçelendirmek üzere yanıtladı ve bazı protestocular beraat etti. Her halükarda, oturma eylemleriyle ilgili suçlamalar, Ceza Kanunu'nun 129. Maddesi kapsamındaki suçlamaları haklı çıkarmak açısından yeterli ağırlığa sahip değil.
Aynı durum, Schwedt'teki rafinerideki vanaların kapatılması açısından da geçerlidir. Bir rafineriye arzın kısa süreli kesintiye uğraması insanları tehlikeye atmadı ve kamu güvenliği önemli ölçüde etkilenmedi. Ayrıca herhangi bir maddi hasar da olmadı. Eylemin kamu hizmetlerinin kesintiye uğradığına dair ilk şüpheye yol açabilecek olması, StGB § 129 kapsamındaki soruşturmaları tek başına haklı kılamaz.
Motivasyon, hedefler ve bağlantılandırmalar çok önemli
Tam olarak, Ceza Kanunu'nun 129. Maddesi kapsamındaki suçlama, temel haklara yönelik ciddi ihlallerle bağlantılı geniş kapsamlı soruşturma önlemlerine olanak tanıdığı için, ilgili yasalar bir derneğin amaçlarını değerlendirirken orantılılık ilkesine sıkı sıkıya uyulmasını şart koşar. Bu yasal çerçeve içerisinde, hüküm anlamında suç örgütü eşiğinin aşılıp aşılmadığı, yalnızca işlenen suçlar temelinde değil, aynı zamanda çerçeve ve arka planı da dikkate alan tüm koşulların genel bir değerlendirmesi temelinde değerlendilir. Suçlamaların - ve özellikle bu özgüldeki suçlamaların-, bir suç örgütü varsayımına dayandırıldığı ancak bu denli açık ifade edilebilir. Ancak yöneltilen suçlamalar, yasal çerçeve içerisinde değerlendirildiğinde suç kapsamında değildir:
Protestolarıyla "Son Jenerasyon", Barack Obama ve Annalena Baerbock'un tamamen aynı şekilde formüle ettiği bir şeye işaret ediyor: Bizler, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerini hâlâ durdurabilecek olan son neslin insanlarıyız. Şansölye Olaf Scholz bile "Önümüzdeki sekiz yıl çok önemli olacak" diyor. Bununla birlikte, ne küresel ne de ulusal olarak mevcut iklim koruma önlemleri, küresel iklim hedeflerine ve Almanya'da anayasa tarafından öngörülen azaltma yoluna uymak için yeterli değildir. Bu, kısa süre önce, Alman iklim koruma politikasında bir paradigma değişikliği çağrısında bulunan İklim Sorunları Uzman Konseyi'nin iki yıllık raporu tarafından doğrulandı. Bu arada, hızla ilerleyen iklim değişikliği dünyanın birçok yerinde şimdiden yıkıcı sonuçlar doğuruyor. Bu gelişmeler karşısında “Son Jenerasyon” politik bir yönelim belirliyor.
Temel olarak hareket, İklim Koruma Yasası'na ve küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlamaya yönelik uluslararası ve anayasal yükümlülüğe uymaktan başka bir şey talep etmiyor. Protestolar güçlü bir iletişim ögesidir ve kamuoyu oluşturmaya katılmayı amaçlar. Bu aktivistler, Federal Anayasa Mahkemesi'nin demokrasimizin mutlak temeli olarak gördüğü temel haklarla güvence altına alınan bir özgürlüğü kullanıyorlar. Soruşturma makamları, ceza gerektiren suçlar ile izlenen amaçlar arasındaki ilişkiyi değerlendirirken bu koşulları uygun şekilde dikkate almalıdır.
Genel tablonun cezai değerlendirmesi açısından bir başka belirleyici faktör, hareketin gizli hareket etmemesi, amaçlarını ve yöntemlerini ve olaya karışanların kimliğini kamuya açıklamış olmasıdır. Seçilen sivil itaatsizlik protesto biçimlerinin cezai sorumluluğun sınırlarını aştığı durumlarda, şimdiye kadar tüm aktivistler cezai kovuşturmayla karşı karşıya kaldı. Bütün bunlar, bir suç örgütü varsayımının aksi argümanların kesin ispatlarıdır.
Soruşturma tedbirleri orantılı olmalıdır
Her halükarda, aramalar ve el koymalar, hareketin peşinde olduğu şiddet içermeyen ve halk protestosu ve amaçlarıyla orantısız görünüyor.
"Son Jenerasyon" üyeleri şimdiye kadar eylemlerini gizlemek ve soruşturma tedbirlerini engellemek için hiçbir girişimde bulunmadılar.
Ne yazık ki tüm bu soruşturmalar -Bavyera'da muhtemelen anayasaya aykırı olan 30 günlük gözaltı emri gibi-, "Son Jenerasyon"a yönelik diğer hükümet önlemlerinin bir parçası. Bir bütün olarak ele alındığında, bu önlemler, düzenleyici ve ceza yasasının istenmeyen protestoları gayrimeşrulaştırmak ve sindirmek için kullanıldığı izlenimini veriyor. Bu demokratik bir anayasal devlete yakışmaz.
Tüm geçim kaynaklarımızın korunmasını talep eden ve bize hukuka ve adalete uymamızı hatırlatan bir iklim hareketine devletin yanıtı baskı politikaları olmamalıdır.
Sorunun aciliyetinin farkına varın!
Bununla birlikte, her şeyden önce, cezai soruşturma önlemleri hakkındaki tartışmalar, dikkati asıl sorundan uzaklaştırma tehdidini barındırmakta. Sorumlular, protestocuların yaklaşan iklim felaketine karşı etkili önlemler alma çağrılarını dikkate almalı ve nihayet anayasal yükümlülüklerini yerine getirmelidir. İklimin korunması bir insan hakkıdır, dünyanın dört bir yanındaki mahkemeler buna çoktan karar vermiştir ve her ülke bu insan hakkına saygı göstermelidir. "Son Jenerasyon", bugüne kadar devam eden iklim koruma politikasının ciddi başarısızlığına işaret etmek için sert yöntemler seçiyor. Gençlik, bu değişikliklerden etkilenenlerin büyük bir çoğunluğunu oluşturuyor. Ve iklim krizinin çözümünün aciliyetinden sorumlu olan onlar değil.
