Yurtdışında yaşayıp ta borçlanma yoluyla emekli olmak isteyen vatandaşlarımızın bana sordukları soruların başında, 400 Euro'luk diye tabir edilen az gelirli çalışmayla ilgili sorular geliyor. SGK, maalesef bu mini-job diye tabir edilen işle elde edilen kazanç olduğundan, aylık bağlamayacağını açıkladı. Hal böyle olunca, bu işin esprisi de kalmadı bence.

Önce bir SGK ne diyor oraya bakalım:

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yayınladığı bir genelge ile yurtdışında başta Avrupa ülkeleri olmak üzere bazı ülkelerde düşük ücretle çalışanların sosyal güvenlik sistemine dahil olmadığı şeklindeki yorumunu değiştirdi ve 400 Euro altı çalışma ve aynı anda emekli aylığı alma iznini kaldırdı.

Genelge ile SGK, yurtdışında kısa süreli, az gelirli çalışmalara aylık bağlamayacağı gibi bağladığı aylıkları da faiziyle birlikte geri isteyecek. Ancak genelgenin yayınlandığı 28.06.2012 tarihinden önce, aylık alanlar ile aylık bağlama işlemleri devam edenlerin aynı zamanda kısa süreli çalışmalarının bulunması halinde aylıklarını ödenmesine kazanılmış hak olarak devam edilecek.

Kısa süreli çalışmaya devam ederken çalışmayı sonlandıran veya ara verenler söz konusu tarihlere kadar (28.06.2012) kazanılmış hakları korunacak. Bu kişiler yeniden kısa süreli çalışmaya başlarlarsa bu tarih itibari ile aylıkları kesilecek.

SGK, daha önce “Aylık başlangıç tarihi itibariyle ya da aylık almakta iken sosyal sigortadan muaf cüzi çalışması bulunduğu tespit edilenler hakkında aylıkların iptali ya da kesilmesi yönünde bir işlem yapılmayacaktır” kararı almıştı.

Kısmi aylık alacak olanlar ile yurtdışı borçlanması ile emeklilik talep edenlerin, aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurtdışında kısa süreli çalışmalarını sürdürdükleri tespit edilenlerin talepleri ‘yurtdışındaki çalıştığı işten ayrılma ve yurda kesin dönüş yapma şartını’ yerine getirmediklerinden dolayı SGK Kurumunca reddedilecek.

Yurtdışındaki kısa süreli çalışmanız sona erdiğinde veya kesin dönüş yaptığınız durumda yeni emekli aylık yani tahsis talebi alınarak yeni duruma uygun işlem yapılacak.Genelgenin yayınlanmasından sonra aylık bağlanacak olanlar 400 Euro’luk işte çalışırsa ve bu tespit edilirse aylık faiziyle geri alınacak.

Kendilerine yurtdışı kısmi aylık veya yurtdışı borçlanması ile tam aylık bağlananların, aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurtdışındaki kısa süreli çalışmalarının sona ermediği tespit edilenlerin aylıkları; yurtdışındaki çalıştığı işten ayrılma, yurda kesin dönüş yapma şartları yerine gelmediğinden başlangıç tarihinden itibaren aylık SGK tarafından iptal edilecek.Ödenmiş aylıklar da kendilerinden faiziyle birlikte geri istenecek.

Bunlardan yurtdışındaki çalışmaları sona erenlerin ya da yurda kesin dönüş yapanların aylıkları çalışmanın sona erdiği ya da yurda kesin dönüş yaptıkları tarihi takip eden aybaşından geçerli olmak üzere aylık talep dilekçe alınmadan SGK kurumunca aylıklar yeniden bağlanacak.

Kendilerine yurtdışı kısmi aylık veya yurtdışı borçlanması ile tam aylık bağlananların, yeniden yurtdışında kısa süreli çalışmaya başladıklarının, çalıştıkları sırada ya da daha sonra tespit edilmesi halinde aylıkları, kısa süreli çalışmaya başladıkları tarihten itibaren SGK kurumunca kesilecek.

Çalışmanın sona ermesi kaydıyla yapılacak olan yeni tahsis/emekli aylık talebine göre, varsa aylıklarda meydana gelen artışlar da uygulanmak suretiyle çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden ödeme dönemi başından geçerli olmak üzere aylıklar yeniden ödenmeye başlanacak.

Bir gurbetçi vatandaşımız bu gelişmelerden ötürü şöyle sitem etmişti;

SGK’nın Almanya'daki vatandaşlara bir düşmanlığı mı var?

Vatandaş 400.- Euro’luk işte çalışırsa, o parayla her sene Türkiye'ye gelerek tatil yapıyor ve neticede Türk ekonomisine katkıda bulunuyor. Bu vatandaşlarımız emekli paralarını Almanya'da harcarsa daha mı iyi?

Gelişmiş ülkelerle diğerleri arasındaki fark, bunların fırsatları değerlendirmesi, öbür-diğerlerinin ise kafalarına konan talih kuşlarını kaçırdıkları gibi , üzüm yemek yerine bağcıyı dövmeleridir.Umarım hükümet bu yanlış uygulamayı durdurur ve SGK'nın yurtdışı borçlanmasında yaptığı keyfi uygulamalara son verir.

Almanya'da ikamet eden bir müvekkilim şöyle bir serzenişte bulunmuştu:

45 yaşımdayım, Türkiye’den emekli olunca burada çalışamıyorum, burada 67 yaşımda emekli olabiliyorum. Türkiye’den emekli olabilirsem Avrupa’daki emekli sandığına para birikemiyor, çünkü çalışamıyorum. SGK’ya paraları yatırdım, 67 yaşıma kadar paramı işletecek, yalnız bana faydası olmayacak. Ne kadar adaletlisin hükümet, teşekkürler.

Sosyal Güvenlik Kanunları insanların geleceğini ilgilendiren, güvence veren kanunlardır.Dün çıkartılan bir kanunu bugün uygulanmaz diye değiştirmek hukukun temel felsefesine aykırıdır.

Yıllardır yurt dışında yaşayan insanlara borçlanın emekli olup aylık alırsınız dendi. Herkes bankadan kredi alıp hizmet borçlanması yaptı. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın bilmesi gereken şey kesin dönüş ve çalışmama şartı ile Türkiye'den aylık alma hakları var.

Bir hukukçu olarak görüşüm:

Yukarıda bahsettiğim gibi sosyal güvenlik kanunları bir hak ve güvencedir. Dün çıkartılan bir kanun ve uygulamayı, bugün kaldırıyoruz denmemeli. İnsanlar geleceği ile ilgili kararlar alırken, bu tür uygulamalar insanları çok mağdur eder. Bu işler yap-boz tahtası değildir.

Kanunlar çıkartılırken çok uzun vadeler göz önüne alınmalı ve insanlar mağdur edilmemelidir. Şimdi yine eskiden olduğu gibi aylık bağlatanlara kazanılmış hakkınız deyip, aylık almaya devam edecekler, yeni müracaat edenlere de ret cevabı verilecek.Türkiye Cumhuriyeti anayasasına göre kanunlar önünde herkes eşittir.

Umarım bu yazım yetkiller tarafından okunup, dikkate alınır.