Geçen yıl iktidara gelen Sosyalist Parti hükümetinin laik kesimlere vaatlerinden olan Şartname, dini inançlar mazeret gösterilerek Fransız okullarındaki uygulama ve müfredata karşı çıkılamayacağını belirtiyor. Sol ve merkez partiler tarafından alkışlanan uygulamaya sağ partiler daha mesafeli yaklaşıyor. Ülkedeki Müslümanları temsil eden kuruluşlar ise Şartname’nin “İslam’ı hedef aldığı” görüşünde.
Toplam 15 maddeden oluşan Şartname bu sabah Milli Eğitim bakanı Vincent Peillon tarafından tanıtıldı. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okullara gönderilen bir genelgede Şartname’nin “görünür yerlere asılması” talep edildi. Şartnamede ilk maddelerinde Fransa’nın “bölünmez, laik, demokratik ve sosyal bir Cumhuriyet” olduğu hatırlatılıp, “laik Cumhuriyet’in din ve devlet işlerini birbirinden ayırdığı ve tüm dini ve ruhani inançlara karşı nötr olduğu” vurgulanıyor.
Şartnamede Fransa'da son dönemde sıkça gündeme gelen, bazı dersleri dini veya siyasi nedenlerden ötürü boykot etme konusu da işleniyor. Fransa’da son yıllarda özellikle Müslüman kökenli bazı öğrenciler veya veliler, dini inançlarını gerekçe gösterip kızlarını bazı spor ve cinsel eğitim derslerine göndermiyor, kızlarının başlarını okulda açmalarına izin vermiyor ve okullarda öğretilen Darwin’in Evrim Teorisi'ne itiraz ediyor. Şartnamede bu tip olayların yaşanmasının engellenmesi için “hiçbir öğrencinin dini veya siyasi gerekçe öne sürerek öğretmenlerin müfredattaki bir konuyu işlemesine karşı çıkamayacağı” not ediliyor. Şartnamedeki bu madde bazı Türk öğrencilerin “Ermeni soykırımı” konusunda gelecekte yapacakları olası itirazlara da kapıları kapatıyor. Şartnamede laikliğin “her türlü şiddet ve ayrımcılığın dışlanması anlamına geldiği, kızlar ile erkekler arasında eşitliği güvence altına aldığı ve saygı ve karşılıklı anlayış üzerine kurulu olduğu” belirtiliyor.
Şartname, iktidardaki Sosyalist Parti ile diğer sol ve merkez partilerden tam destek görürken, sağ partiler daha düşük profilli destek verdi. Öğretmen sendikaları ile din ve laiklik uzmanları Şartnamenin 2007 yılında kamu sektörü için hazırlanan laiklik belgesi ve okullarda dini sembollerin yasaklanmasına ilişkin 2004 yılında çıkarılan yasa ile benzerlik içerdiğine işaret ediyor.
Müslüman örgütler tepkili
Ülkede yaşayan Müslümanları temsil eden kuruluşlar ise Şartname ile “İslam’ın hedef alındığı” görüşünde. Fransa’nın en önemli İslamî kuruluşu konumundaki Fransa İslam Konseyi'nin başkanı Dalil Boubakeur, Şartname konusunda yaptığı açıklamada, “Bu metinde İslam’a karşı dürüst olmayan bir bakış seziyorum” ifadelerini kullandı. Şahsen “laiklik taraftarı” olduğunu söyleyen Boubakeur, buna karşılık Şartnamede özellikle dini sembollerle ilgili bölümün Müslümanları “parmakla gösterici” olduğunu dile getirdi.
Bu eleştiriye itiraz eden Milli Eğitim Bakanı Peillon ise “laikliğin hiçbir dine karşı olmadığını, toplumu bölmediğini, tam tersine bütünleştirdiğini” söyledi. Fransız bakan, Şartnamenin “İslam karşıtı bir metin” olduğu iddialarını da reddetti. Vincent Peillon geçtiğimiz haftalarda da ülkedeki tüm okullardan sistematik olarak Fransız ve Avrupa bayrağı ile İnsan Hakları Evrensel Beyannamesini asmalarını istemişti.
Fransa’da Sosyalist hükümet 1968’te kaldırılan ahlâk dersini de 2015 yılında ilk ve orta dereceli okulların müfredatına yeniden eklemeye hazırlanıyor. Okullarda Fransız milli marşının yeniden sistematik biçimde öğretilip okutulması da tartışmaya açılmış durumda.
© DW Türkçe