İlhan BABA
Almanya'daki partilerin seçim yarışındaki durumunu gazeteci arkadaşımız İlhan Baba sizler için araştırdı.
Hiristiyan Demokrat Birliğ (CDU) ve Hirisitiyan Sosyal Birlik (CSU)’nun ortak başbakan adayı Friedrich Merz , muhafazakâr söylemleri, göç ve iltica karşıtı politikalarındaki sertleşme yanlısı tutumu nedeniyle tepkiyle karşılansa da yarışta anketlere göre yaklaşık yüzde 30 olarak görünüyor.
Almanya'da yaşayan ve 1 milyonu Türk olmak üzere toplam 7 milyondan fazla göçmen, seçimlerin sonucunu etkileyebilecek önemli bir kitle olarak dikkat çekiyor. Bu nedenle, hangi partiye yönelecekleri kamuoyunda merak konusu olmaya devam ediyor.
Bu erken seçimde en fazla oy alan parti, diğer bir partiyle koalisyon oluşturduğu takdirde Cumhurbaşkanı tarafından koalisyon lideri olarak atanan başbakan adayı, Almanya Parlamentosu'nda gizli oyla seçilecek. Yüzde beş seçim barajını geçemeyen partiler ise ancak 16 eyalette bulunan 299 seçim bölgesinden en az üçünü kazanmaları durumunda Meclis'e girebilecek.
“Hristiyan Birlik Partisi (CDU/CSU) ve Friedrich Merz”
Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve sadece Bavyera'da faaliyet gösteren Hristiyan Sosyal Birlik (CSU), ortak başbakan adayları Friedrich Merz ile yarışta öne çıkıyor. Anketlere göre yüzde 30 civarında oy oranına sahip olan CDU/CSU, sandıktan zaferle çıkma ihtimali en yüksek parti konumunda. Muhafazakâr söylemleri, göç ve iltica politikalarındaki sertleşme yanlısı tutumu nedeniyle Almanya toplumunda tepkilerle karşılaşan Merz, buna rağmen anketlerde oy kaybı yaşamıyor.
“Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Olaf Scholz”
Sosyal Demokrat Parti'nin (SPD) 67 yaşındaki başbakan adayı Olaf Scholz, Yaşiller ve Liberal Partiden oluşan üçlü koalisyon hükümette başbakanlık yaptı. Scholz, FDP lideri ve Maliye Bakanı Christian Lindner'i görevden alması, Rusya- Ukrayna savaşında Rusya’nın Alman ekonomisi üzerinde yaptığı baskılar sonucu tartışmaların başlaması üzerine erken seçim kararı alındı. SPD'nin anketlerde yüzde 15 seviyelerine çıkarken, Scholz'un tekrar başbakan olması zor görülmekte. Bu duruma göre SPD, Hiristiyan Birlik Partisi (CDU/CSU) ile aşırı sağcı olarak bilinen Almanya için Alternatif'in (AfD) arkasından yer alıyor.
“Almanya İçin Alternatif (AfD) ve Alice Weidel’in durumu”
Aşırı sağ parti olarak bilinen AfD'nin başbakan adayı 45 yaşındaki Alice Weidel, ilk kez başbakan adayı olarak yarışa giriyor. Özellikle göçmenlerin toplu şekilde sınır dışı edilmesini savunan, göçmen karşıtı parti olarak dikkat çeken Weidel, anketlerde yüzde 20 oy oranı ile ikinci parti konumunda. Elon Musk gibi isimlerden destek alarak öne çıkan AfD, Hiristiyan Birlik partisi CDU/CSU ile olası bir koalisyon ihtimali gündeme gelmiştir.
“Yeşiller partisi ve Robert Habeck”
Scholz hükümetinde Ekonomi ve İklim Koruma Bakan Yardımcısı olarak görev yapan 56 yaşındaki Robert Habeck, Yeşiller Partisi'nin başbakan adaydır. Yüzde 13 oy oranı ile dördüncü sırada bulunan Yeşiller, ülke büyük bir enerji krizinin içerisindeyken, sürdürülebilirlik ve yenilenebilir enerji gibi konulardaki iddialı planlarından sapmadı ve Almanya'nın fosil yakıtlara dayalı ısıtma sistemlerini terk etmesi nedeniyle yoğun eleştirilere maruz kaldı. Yeşiller, CDU/CSU ile koalisyon hükümeti içerisinde yer alması ihtimali de gündeminde bulunuyor.
“Sahra Wagenknecht ittifakı (BSW)”
Sol Parti'den ayrılan Sahra Wagenknecht, özellikle Almanya’nın doğusundan önemli destek alarak 2024 başında kurduğu Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) ile seçimlere katılıyor. Kontrollü göç politikalarını savunan ve katı tutumuyla dikkat çeken Wagenknecht, Türk, Orta Doğu ve Kuzey Afrika kökenlilerden destek alarak yüzde 5’lik barajı geçmeyi hedefliyor.
Sol Parti (Die Linke) yüzde 5 oy alarak parlamentoya girebilecek gibi görünürken, Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 4 oy oranıyla yüzde 5 barajın altında ve diğer partilerin toplamı da yüzde 6 da olacağı öngörülüyor.
“Federal İstatistik Dairesi verilerine göre”
Almanya'daki göçmenlerin yaklaşık 2 milyonu Avrupa Birliği (AB), bir milyonu Türkiye, 2,3 milyonu eski Sovyetler, 2 milyonu Asya, 308 bini çoğu Fas olmak üzere Afrika ve 175 bini Kuzey ve Güney Amerika kökenli. Göçmen seçmenler genellikle ekonomi, konut ve emeklilik konularına odaklanarak oy kullanma eğilimi gösteriyor. Dini grupların seçim tercihleri de genellikle anketlerde kaydedilmediği için oy oranları bilinmiyordu fakat son seçimlerde Almanya’daki Müslüman seçmenler, Müslümanlar tarafından kurulan DAVA ve sol popülist Sarah Wagenknecht Birliği'ni tercih etmeye başladı.