Genel seçimin iki kaybedeni CDU/CSU ile Sol Parti oldu. SPD-Yeşiller-Sol Parti hükümet planı gündemden düştü. SPD ile CDU/CSU hükümeti ya da önceki büyük koalisyonun SPD ağırlıklı devamı da şimdilik mümkün görünmüyor. SPD-Yeşiller-FDP veya CDU/CSU-Yeşiller-FDP koalisyonları üzerinde çalışılıyor. Eğer ikinci alternatif gerçekleşmezse, Armin Laschet CDU başkanlığından ayrılmak zorunda kalacaktır. Almanya politikasında güzel bir gelenek vardır: başarısız olan üst düzeydeki yerini koruyamaz. Yerine başkası seçilir.
SPD-Yeşiller-FDP koalisyonunun gerçekleşmesi durumunda yapabilecekleri değişiklikler konusunda tahminde bulunmak zor görünüyor. Geçtiğimiz aylarda SPD Hartz IV’ün kaldırılmasını isterken CDU karşı çıkmıştı. Hartz IV, önceki SPD-Yeşiller hükümeti döneminde getirilmişti.
Dış politikada özellikle Türkiye ile ilgili olarak önemli değişiklik olacağını düşünmüyorum. Suriyeli mülteciler konusunda ekonomik yardımlar sürecektir keza silah satışları da… Türkiye deniz kuvvetlerine büyük yatırım yapıyor ve bu konuda özellikle Almanya’dan silah alıyor. Belki insan hakları konusunda daha fazla söz söylenir ama bu kadarla kalır.
Göçmenler konusunda muhtemel yeni hükümetten olumlu uygulamalar beklemiyorum. Unutmamak gerekir, 800 bin kadar mülteciyi Almanya’ya alan Merkel’in başında bulunduğu hükümetti. Kadın bu nedenle çok eleştirildi ama bu büyük kitle önemli sorunlar yaşanmadan ve AfD’nin oyları da artmadan –tersine biraz azalarak- emilebildi. Neredeyse tamamına yakını hizmet sektöründe düşük ücretli işlerde çalışıyorlar.
Seçim sonrasında iki partide önemli tartışma yaşanacaktır. Birisi CDU’dur ve Merkel’i partiyi “solculaştırmakla” eleştirenlerin nasıl bir çizgi tutturacaklarını merak ediyorum.
İkincisi ise oyları neredeyse yarı yarıya azalan ve yüzde 5 barajına ancak üç doğrudan adayın kazanmasıyla ulaşabilen Sol Parti’dir. Genel bir “sosyal adalet” söylemiyle gelinebilecek yer en fazla buraya kadardır. Almanya’da sol potansiyel var ve buna daha iyi ulaşmanın yolu sürekli olarak sağ taraftakilerle koalisyon aramak olmasa gerektir. CDU için kaçınılmaz görünen personel değişimi Sol Parti için de hayata geçebilecek midir, bilemiyorum.