İsrail polisi işgal altındaki Doğu Kudüs'te Mescid-i Aksa’ya iki baskın düzenledi.
Ramazan ayında düzenlenen ilk baskında Mescid-i Aksa'ya giren İsrail güvenlik güçleri içeridekilere ses bombası ve plastik mermilerle müdahale etmiş, 350'den fazla kişi gözaltına alınmıştı.
Filistinliler, Mescid-i Aksa'nın bulunduğu tartışmalı yerleşkede, aşırılıkçı Yahudilerin keçi kurban etmek istediklerine dair haberlerin ardından Hamas'ın camiyi koruma çağrısı üzerine buraya gelmişlerdi.
Peki bir keçinin kurban edilmek istenmesi şiddeti nasıl bu kadar tırmandırdı? Aşırılıkçı Yahudiler neden kurbanlarını şimdi kesmek istiyor?
Neden keçi kesiliyor?
Yahudilerin kurban geleneği kutsal kitapları Tevrat'tan geliyor.
Tevrat'a göre Yahudiler Mısır'da köle olarak tutuluyordu ve melekler onları özgürleştirmek için, diyarlarından geçerek Mısırlıların ilk erkek çocuklarını katletti.
İsraillilere (Yahudiler) kapılarını, kestikleri keçinin kanıyla işaretlemeleri söylendi; böylelikle ölüm onların evine uğramayacaktı.
Bu, "Mısır'daki yedi veba salgını" olarak bilinen vakaların sonuncusuydu. Mısır Firavunu bu olaydan sonra Yahudilerin ülkelerini terk etmelerine izin verdi.
'Mısır'dan Çıkış' olarak bilinen Yahudi tarihindeki en önemli olaylardan birini anmak için her yıl bir keçi kurban ediliyor. Buna 'Fısıh kurbanı' adı veriliyor. Çıkış'tan sonra İsraillilerin bugünkü İsrail devletinin olduğu, "vaat edilen topraklara" ulaştıklarına inanılıyor.
Ancak bugün dini grupların pek azı bu ritüeli uyguluyor.
Neden Mescid-i Aksa'da kesiliyor?
Tapınak Tepesi, Yahudiler'in en kutsal mekanı.
Burası İncil'deki iki tapınağın bulunduğu yer ve bazı Yahudi gruplar, bugün Mescid-i Aksa'nın altın kubbesinin bulunduğu yere üçüncü bir tapınak inşa etmek istiyor.
Bazı dindar Yahudiler Fısıh kurbanının yalnızca burada kesilebileceği konusunda ısrar ediyor.
Ancak Mescid-i Aksa aynı zamanda İslam'ın üçüncü en kutsal mekanı. Muhammed Peygamber'in buradan miraca yükseldiğine inanılıyor.
Yahudilerin burayı ziyaret etmesine izin veriliyor ancak Müslüman olmayanların ibadet etmesi yasak.
İsrailliler Kudüs'ün bu bölümünü 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda almışlardı. Ardından Mescid-i Aksa'nın koruyucusu Ürdün ve İsrail arasındaki anlaşmayla, Yahudilerin bölgeye girmesine izin verilirken ibadet edemeyeceğinde uzlaşıldı.
Pek çok Filistinli, ziyaretçilerin ve silahlı İsrail güvenlik güçlerinin kutsal mekanda bulunmasını istemiyor. Filistinli çeşitli gruplar camiyi koruma sözü verdi.
Çatışma neden şimdi yaşanıyor?
Her yıl aşırılık yanlısı Yahudi gruplar, Fısıh arifesinde Tapınak Tepesi'nde keçi kurban edilmesine izni verilmesi için lobi yapıyor.
Bu yıl Fısıh Bayramı 5 Nisan Çarşamba günü başladı ve 13 Nisan Perşembe akşamı sona eriyor.
Bayram, Müslümanların kutsal ayı Ramazan ile çakıştığı için gerilim daha da arttı.
Hangi gruplar kesimde ısrarcı?
Tepeye Dönüş adında bir aşırılıkçı Yahudi grubu Mescid-i Aksa'da kurban kesilmesi ısrarıyla biliniyor.
Grubun liderlerinden Raphael Morris geçen yıl Mescid-i Aksa'da Müslüman kılığında dua etme girişiminden sonra BBC'nin sorularını yanıtlamıştı.
Kendisini dindar ve Siyonist Yahudi olarak tanımlamıştı:
"Tapınak Tepesi'nin Yahudilere ait olduğunu düşünüyorum, çünkü Tanrı İncil'de burayı bize vaat etti.
"Misyonumuz Tapınak Tepesi'ni yeniden fethetmek."
Morris Pazartesi günü İsrail polisi tarafından kamu düzeninin bozma planı şüphesiyle gözaltına alındı.
İsrail medyasına göre Tepeye Dönüş grubu Mescid-i Aksa'da keçi kurban etmeyi başaran ya da kurban etmek isterken gözaltına alınanlara para ödülü veriyor.
