Alirıza Güler, Duisburg
Film, Türk ve Müslüman olarak büyüyen bir Ermeni çocuğu olan Asadur’un (gerçek adı Hüsamettin Kurultay, Malatya doğumlu) 1960 öğrenci hareketleriyle politikleşmesini ve 60’ından sonra öğrenmeye başladığı etnik kimliğini keşfetme yolculuğunu kendi ağzından anlatıyor.
Asadur, 1915 Ermeni pogromundan hayatta kalan 15 yaşındaki bir kız çocuğunun torunu. Nenesi, İstanbul’da kolejde okurken ailesi tamamen öldürüldükten sonra kendisi sürgün kafilesi ile sürgüne gönderiliyor. Kafile Malatya’dan geçerken Malatyalı Müslüman bir erkek tarafından evlat ediniliyor. Daha sonra kendisi de Müslümanlaştırılmış Ermeni olan bir erkekle evlendiriliyor. Asadur’un ulaşabileceği geçmişi böyle başlıyor.
Asadur, 68 Öğrenci Hareketinde Politikleşiyor
Belgeselde Asadur, kendi anlatımlarıyla, unutulan kişisel tarihiyle yeniden buluşmasını ve bu süreçte yaşadığı duygusal ve fiziksel travmaları seyirciye ulaştırıyor.
68 öğrenci hareketinde yaşadıkları, bu dönemin politik figürlerinden İbrahim Kaypakkaya ile kendi köyünde geçen hikayesi ve HDP’ye kadar uzanan politik yaşamı, belgeseli ilginç bir hikâye hâline getiriyor.
Katılanlar tarafından ilgiyle izlenen gösterim sonrası filmin yapımcısı Onur Güler (Malatya, 1988) ile yazar ve belgeselin senaryo danışmanı Mesut Ethem Kavallı (1973, Almanya-Sivas) göstericilerle bir sohbet gerçekleştirdi ve soruları cevaplandırdı..
Belgesel Venedik’te Seçmeli Derslerde Gösterilecek
Malatya’da izinler konusunda büyük zorluklarla karşılaştıklarını, çekimlerden 1,5 ay sonra deprem meydana geldiğini anlatan Onur Güler, bu durumun ve yaşadıkları maddi zorlukların kendilerini hayli zorladığını belirtti.
“Çekimler sırasında Asadur’a fazla müdahale etmedik. Kendi ruh dünyasında anlattıklarıyla, yaşadıklarıyla, tarihî tanıklıklarıyla belgeli çektik.” diye konuşan Onur Güler, “Film Almanya, Fransa, İtalya ve mümkün olursa ABD’de gösterilecek. Bu ay içinde de belgeselimiz Düsseldorf’daki Kürt Filmleri Festivali’nde gösterilecek. Mayıs’ta İtalya-Venedik liselerinde de seçmeli ders olarak gösterilecek.” dedi.
Asadur Çocukken Ermeni Mezarlarını Taşladı
Sözlü tarih çalışmaları yürüten ve belgesele de senaryo danışmanlığı yapan Mesut Ethem Kavallı, yayınladığı bir kitapta Asadur’un aile çevresini ele aldığını, filmin çekimleri ve sonrasında Asadur’un dünyada akrabalarının izini sürdüklerini, DNA testi ile bir kişiye ulaştıklarını, ancak Asadur’un yargılandığı bir davadan dolayı yurt dışına çıkış yasağı olduğu için onunla buluşturamadıklarını anlattı.
Kavallı, “Asadur tek bir örnek değil, on binlerce Müslümanlaştırılmış Ermeni’den biri. Asadur da Türkleştirilmiş ve Müslümanlaştırılmış bir aileden geliyor. O da çocukken Arguvan’da Ermeni mezarlarını ve kiliseyi taşlıyor. Bu onun için daha sonra büyük bir travmaya dönüşüyor. Film ondaki bu kişilik dönüşümünü de anlatıyor.” diye konuştu.
