AFGANİSTAN VE ALMANCA

Afganistan’da okuma yazma oranı düşüktür. Eğitim görmüş olanlar İngilizce bilirler, bu kesim içinde Almanca bilenlerin sayısı da az değildir. Almanya üniversitelerinde Afganoloji bölümünün kurulmasının tarihi eskidir denilebilir.

Almanya’nın Afganistan’a ilgisi 19. yüzyıl sonuna kadar uzanır.

İngiltere’nin en önemli sömürgesi Hindistan idi. Bu ülke sömürgecilik yıllarında Afganistan ile komşuydu. Bu nedenle Afganistan’da kimin egemen olduğu İngiltere’yi doğrudan ilgilendirirdi. Bu ülkenin özellikle çekindiği gelişme Çarlık Rusya’sının Afganistan’da egemen olmasıydı. Rus İmparatorluğu sınırları içine katılan Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan ile Afganistan’ın ortak sınırı vardır.

Birinci Dünya Savaşı öncesinden başlayarak zamanın en büyük sömürge imparatorluğuna sahip olan İngiltere ile sürekli çelişki yaşayan ve yayılmak için alan arayan Almanya’nın Afganistan ile ilgilenmesi kaçınılmazdı. Almanya Nazilerin iktidar döneminde ve öncesinde Hindistan’ın bağımsızlığını desteklemiş, bunun için mücadele yürüten grupların bazılarına ev sahipliği yapmıştı. (Asıl destekçi III. Enternasyonal idi.) İngiltere’nin sömürgelerinde bu ülkeye karşı ulusal kurtuluş savaşlarının yükselmesi Almanya’nın çıkarınaydı.

Savaş bittikten sonra da Almanya’nın Afganistan ilgisi sürdü. Bu ülkeden gerçekleşen göçün asıl bölümü İngiltere’ye yönelmekle birlikte bir bölümü de Almanya’ya gelecekti. Almanya’da üniversite bitiren dört Afgan, Kızıl Ordu ülkeden çekildikten sonra ömrü kısa süren geçici hükümette bakan olarak görev alacaktı.

Angela Merkel’in Taliban’ın iktidarı ele geçirmesinin ardından “beceremedik” demesi, sadece Kunduz’da bulunan Alman askerlerinin faaliyetiyle ilgili değildi. Almanya bu ülkede kimin egemen olacağıyla yıllardan beri yakından ilgilenmişti.